انواع تفکر و پرورش تفکر خلاق  

منظور از هوش واگرا، شکستن قالب‌های فکری و نگریستن به پدیده‌ها از «منظری دیگر» است.

انواع تفکر: 1- تفکر واگرا 2- تفکر همگرا
تفکر خلاق با تفکر واگرا رابطه مستقیم دارد. افراد با تفکر واگرا سعی می‌کنند پدیده‌ها و امور و افکار را آن‌چنان‌که هستند به‌راحتی نپذیرند، بلکه نگاه متفاوت‌تری داشته باشند و از قالب‌های فکری همسان دور شوند، به عبارتی پدیده‌ها را با چشم و منظر دیگری نگاه کنند به نقل سهراب سپهری:
چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید.
               چترها را باید بست، زیر باران باید رفت.
اما در تفکر همگرا، فکرهای جدید و نو کمتر در آن راه پیدا می‌کند، امور و پدیده‌ها را آن‌چنان‌که هستند می‌بینند و می‌پذیرند. منظور از هوش واگرا، شکستن قالب‌های فکری و نگریستن به پدیده‌ها از «منظری دیگر» است. تفکر واگرا صرفاً یک موهبت ارثی تلقی نمی‌شود؛ زیرا نباید فراموش کرد که محیط اجتماعی، عنصر مهمی است که انفعالات هوش و تفکر خلاقه را امکان‌پذیر می‌سازد.

برای ایجاد یا پرورش تفکر خلاق می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد
• خلق مطالبی که علمی و خلاف باورهای مرسوم و عمومی باشد. مثلاً تلاش شود تا نظریات رایج قدیمی را رد کرده و راه‌های جالب و نظریات جدیدی ارائه شود.
• با استفاده و کمک از اطلاعات قدیمی، در موقعیت‌های مشابه، اطلاعات، حقایق و اصول تازه‌‌تری مطرح شود.
• بررسی و تفکر در مورد مسائلی که برای انسان مجهول مانده به‌جای پرداختن به دانسته‌ها و اطلاعات موجود.
• طرح سؤال‌هایی مانند چه طور، اگر و از چه راه‌هایی، در مورد اطلاعات و دانسته‌ها و پاسخ دادن به آن‌ها، همین‌طور اندیشیدن به راه‌های مختلف برای رسیدن به جواب.
• استفاده از سؤال‌های محرک یعنی بیشتر به گزاره‌های پرسشی که نیاز به درک عمیق دارد، توجه شود هم‌چنین از سؤال‌هایی که نیاز به ترجمه، تفسیر، تعریف، اکتشاف و تجزیه‌وتحلیل دارد استفاده شود.
• اندیشیدن و جست‌وجو برای یافتن رازهای هر چیز.
• تشویق به مطالعه زندگی افراد خلاق.
• ایجاد فرصت برای بازی کردن با اطلاعات. همچنین با استفاده از حقایق و اطلاعاتی که قبلاً آموخته‌شده کارهای جدیدی تجربه شود.
• تقویت مهارت‌های مطالعه خلاق؛ یعنی به‌جای آنکه بگوییم چه خوانده‌ایم، عقایدی را که درنتیجه خواندن به دست آورده‌ایم بیان کنیم.

منبع:

کتاب‌های  مهارت های زندگی: دکتر حسین خنیفر
وبلاگ مقاله و تحقیق