مدیریت بودجه؛‌ تنظیم بودجه برحسب عملیات  

به علاوه در روش تنظیم بودجه برحسب عملیات هزینه‌ها در درجه اول برمبنای وظایف یا برنامه عملیات دسته بندی می شوند.

هنگامی که استفاده از روش تنظیم بودجه بر حسب عملیات مورد مطالعه قرار می گیرد، باید از ارتباط دادن آن با هر تکنیک دیگری خودداری کرد. مثلاً یکی از محققین ارتباط جدا ناپذیری میان روش تنظیم بودجه برحسب عملیات و محاسبه بر حسب هزینه(بهای تمام شده) استنباط کرده است.

 بدیهی است که محاسبه بر حسب هزینه در مورد بسیاری از عملیات دولت یا بودجه بندی صحیح لازمه تفکیک ناپذیر دارد. با این وصف یک تکنیک مطلق عمومی به شمار نمی رود و نباید آن را تنها وسیله ای دانست که در دسترس بودجه بندی برای تنظیم بودجه بر حسب عملیات قرارداد.

برای پاره ای از عملیات فنون دیگری مناسب تر است. این فنون شامل اندازه‌گیری کار در مورد عملیات قابل سنجش و جداول تجهیزاتی و سیستم شماره گذاری در مورد عملیاتی که ظاهراً قابل سنجش نیستند، می باشد. کاردانی و هنرمندی ضروری ترین خصیصه کارشناسان تنظیم بودجه بر حسب عملیات به شمار می رود.

اگر چه نظریه بودجه برحسب عملیات یکی از اصول بسیار مهم در بودجه به شمار می رود و با این وصف نباید آن را حلال تمام مشکلات دانست زیرا جریان بودجه تحت تأثیر عوامل گوناگون قرار می گیرد که به هیچ وجه کاملاً در حیطه کنترل تهیه کنندۀ بودجه در نمی آید. اما با اتخاذ روش تنظیم بودجه بر حسب عملیات، اصول علمی مدیریت را می‌توان در دستگاه دولت بکار بست .

بکار بردن اصول نامبرده موجب ازدیاد کارآیی آن و صرفه جویی و به دست آوردن حداکثر استفاده در منابع محدود می گردد. یعنی فوائدی که از مصرف این منابع عاید جامعه می شود، افزایش خواهد یافت و در اینجاست که راه حل مناسبی برای بسیاری از مسائل و مشکلاتی که تنظیم کنندگان بودجه با آنها مواجه هستند، به دست می آید. نظربه ارتباطی که روش علمی مدیریت با موضوع مورد بحث دارد به اختصار به ذکر اصول علمی مدیریت می پردازیم :

استفاده از روش تحقیق؛ بررسی و آزمایش به منظور تعیین و تقویم حقایق مربوط به امور مدیریت و استفاده از این اطلاعات قابل اعتماد به منزلۀ پایه ای برای تعیین هدف‌ها، خط مشی ها، نقشه ها و روش های سازمان.

تعیین معیارهایی که برحسب آن بتوان نقشه های عملیات را با واقع بینی تنظیم و نتیجه حاصله از اجرای آن را اندازه گرفت .

برقراری ترتیبات سازمانی و روش های اداری مناسب به منظور اجرای دائمی برنامه تحقیقات دربارۀ مدیریت، تعیین وتعدیل معیارها و کنترل پیوسته عملیات به منظور اینکه نتیجه حاصله از عملیات با نقشه ها و معیارهایی که قبلاً اتخاذ شده مطابقت نماید.